Home / Տեսանյութեր / Նոր դարաշրջա՞ն. Թուրքիայում ազատազրկել են հեղափոխության փորձ նախապատրաստողներին

Նոր դարաշրջա՞ն. Թուրքիայում ազատազրկել են հեղափոխության փորձ նախապատրաստողներին

Թուրքիայի ազգային փոքրամասնությունների համայնքների անդամները ողջունել են ուրբաթ օրն ավարտված «Մեծ մուրճ» անունը կրող դատական գործի կասկածյալների նկատմամբ կայացված դատավճիռները: Ստամբուլի դատարանը 20-ական տարվա ազատազրկման է դատապարտել երեք պաշտոնաթող գեներալների, ևս 16-ական տարվա ազատազրկման են դատապարտվել 214 այլ ամբաստանյալներ:

Զինվորականները մեղադրվում էին 2003 թվականին վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի կառավարությանը իշխանությունից զրկելու նպատակով հեղաշրջում նախապատրաստելու մեջ:

«Թարաֆի» հայազգի սյունակագիր Մարգար Եսայանը այս դատավճիռը «նոր դարաշրջանի սկիզբ է» համարում, թեև նա չի հավատում, որ դա խորհրդանշում է ռազմական հողաշրջումների ավարտը, եթե հետագայում չլինեն բարեփոխումներ: Ստամբուլի հունական Apoyevmatini պարբերականի խմբագիր Միխայիլ Վասիլիադիսը, հայ գրող և ակտիվիստ Հայկո Բաղդադը և հասարակական գործիչ, հրապարակախոս Օրհան Քեմալ Չենգիզը նույնպես համաձայն են այն մտքի հետ, որ «Մեծ մուրճի գործը» շատ կարևոր կետ է Թուրքիայում քաղաքացիական-ռազմական հարաբերությունների պատմության մեջ, սակայն, միաժամանակ ընդգծում են երկրում ժողովրդավարության հետ կապված խնդիրների առկայությունը:

Խոսելով Today’s Zaman-ի հետ՝ նրանք անդրադարձել են «Մեծ մուրճի գործում» ներքաշված խունտայի ծրագրերին, ըստ որոնց նրանք պետք է վերացնեին քրիստոնեական փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին, որպեսզի Արևմուտքում կարծեն, թե քրիստոնյաները ճնշվում են «իսլամիստական» «Արդարություն և զարգացում» իշխող կուսակցության կողմից:

Չենգիզի խոսքով՝ դատավճիռը կարևոր է ինչպես Թուրքիայի, այնպես էլ ազգային փոքրամասնությունների համար, քանի որ նրանք միշտ ռազմական հեղաշրջման համար առաջին թիրախն են եղել:

Հայազգի ակտիվիստ և գրող Բաղդադը «Մեծ մուրճի գործով» դատավճիռը դրական, բայց ոչ բավարար է գնահատում՝ հաշվի առնելով Հրանտ Դինքի սպանության չբացահայտված լինելը:

Անդրադառնալով՝ Թուրքիայում ազգային փոքրամասնությունների չլուծված խնդիրներին, նրանք կոչ են արել կառավարությանը շարունակել բարեփոխումները:

Հիշեցնենք, որ հեղաշրջման առնչությամբ գործի քննությունը Ստամբուլի դատախազությունը սկսել էր իրականացնել նրանից հետո, երբ «Թարաֆ» պարբերականը 2010-ի հունվարին մի շարք սկանդալային նյութեր էր սկսել հրապարակել: Դրանցում ասվում էր, որ թուրքական բանակը, որը բացառիկ ազդեցություն ունի երկրում և 1960-ականներից հեղափոխություններ է իրականացնում` Ստամբուլի մզկիթներում ռումբեր պայթեցնելու և արտակարգ իրավիճակ ստեղծելու ծրագիր է մշակել:Նրանք պետք է երկրում սիստեմատիկորեն քաոս տարածեին հասարակության մեջ բռնի գործողությունների միջոցով, որը աստիճանաբար կհանգեցներ ռազմական հեղարջման: Խունտան մտադիր էր մեղավոր ճանաչել, իսկ այնուհետև ազատազրկել 200,000 անհատների: