Թուրքիայում ոչ մահմեդականներին կոդավորում են. հայերը ցուցակներ են պահանջում

Ստամբուլի Սուրբ Երից Մանկանց եկեղեցու հայկական հիմնադրամի խորհրդի առաջիկա ընտրություններում հայ ընտրողների թիվը որոշելու համար հիմնադրամի ղեկավարները խնդրել են իրենց տրամադրել երկրում բնակվող հայերի ցուցակը:

Հիմնադրամն իր խնդրանքը հիմնավորում է այն փաստով, որ պետությունը մանրամասն տեղեկություններ ունի բոլոր ոչ մահմեդականների մասին և տասնամյակներ ի վեր գաղտնի կոդավորման համակարգ է մշակել, որում հայերն անցնում են 2 համարի տակ:

Թուրքիայում լույս տեսնող մի քանի թերթեր, այդ թվում՝ երկլեզու (լույս է տեսնում թուրքերեն և հայերեն լեզուներով) «Ակօս» շաբաթաթերթը, օգոստոսի սկզբին գրել են կոդավորման համակարգի մասին, որը սկանդալի առիթ է դարձել: Հայազգի մի կին, ում ընտանիքը տասնամյակներ առաջ իսլամ էր ընդունել, իմացել է իր արմատների մասին, փոխել է կրոնը՝ դառնալով քրիստոնյա, և իր որդուն ցանկացել է հայկական դպրոց տալ: Սակայն դա հեշտ չէր. Կրթության նախարարությունից ստացած պատասխանից պարզվել է, որ երեխան չի անցնում համար 2 ծածկագրով, ինչպես Թուրքիայի բոլոր հայերը: Նախարարության պաշտոնյաները ծածկագրի մասին հայտնել են պատահաբար, որից հետո լրագրողները հետաքննել են ու պարզել, որ հույներն անցնում են 1 ծածկագրով, հայերը՝ 2, հրեաները՝ 3, ասորիները՝ 4, իսկ 5 համարը տրվել է Թուրքիայում բնակվող բոլոր այլ ոչ մահմեդականներին: Հայտնի է դարձել նաև, որ ծածկագիր թվերն օգտագործվում են բոլոր նախարարությունների փաստաթղթերում: 

1923 թվականից օգտագործվող կոդավորման բացահայտումից հետո հայերը որոշել են պետությունից ստույգ տվյալներ ստանալ երկրում ապրող իրենց ազգակիցների քանակի մասին: «Թարաֆ» պարբերականի հետ զրույցում Սուրբ Երից Մանկանց եկեղեցու հիմնադրամի նախագահ Նազար Օզսահակյանն ասել է, որ հայկական համայնքը հայ բնակչության մասին ճշգրիտ ժողովրդագրական տվյալներ չունի: Օզսահակյանի խոսքով՝ ինքը դիմում է ներկայացրել Բնակչության և քաղաքացիության հարցերով Ստամբուլի նահանգային վարչություն՝ պահանջելով իրենց տրամադրել համար 2 ծածկագիրը կրող բոլոր քաղաքացիների ցուցակները:

«Շատ հեշտ է, երբ ընտրություններ ենք անկացնում որոշակի տարածաշրջանում, քանի որ մենք գիտենք այդ տարածքում բնակվող բոլոր հայերին և կարող ենք նրանց առանց բարդությունների գրանցել ընտրողների ցուցակներում: Սակայն, երբ ընտրություններ ենք կազմակերպում ամբողջ Ստամբուլի տարածքում, անհնար է իմանալ քաղաքում բնակվող բոլոր հայերին: Այդ պատճառով մեզ պետք է պետության՝ Ստամբուլում բնակվող հայերի մասին ունեցած տեղեկությունը»,- ասել է հիմնադրամի նախագահը:

Նա նաև նշել է, որ Ստամբուլի վարչության ունեցած տվյալներն իրենց համար հասարակական նշանակություն ունեն. «Մենք մեր ժողովրդագրական հետազոտությունների համար կարևոր տվյալների բազա կունենանք: Օրինակ, կարող ենք պարզել՝ հայերի քանի տոկոսն է ծեր, քանիսը՝ երիտասարդ, արդյոք նրանք ամուսնացած են, թե ոչ»:

Կոդավորման փաստի գաղտնազերծումը, որից ցանկանում են օգտվել հայերը, առաջացրել է Թուրքիայի առաջադեմ մտավորականների, ինչպես նաև կրոնական փոքրամասնությունների խիստ դժգոհությունը: Չնայած առաջացած դժգոհություններին՝ կառավարությունը ոչ մի անգամ համակարգը հերքող հայտարարությամբ հանդես չի եկել: