Թուրքիայի հայերը բարեփոխումներ են ակնկալում կրթության ոլորտում. կառավարությունից պատասխան չկա

Թուրքիայի հայ համայնքի ներկայացուցիչները շարունակում են երկրի կառավարությունից պահանջել բարեփոխումներ իրականացնել կրթական համակարգում՝ վերացնելու համար անորոշության այն վիճակը, որում հայտնվել են հայ ներգաղթյալների երեխաները:

Ինչպես նշում է թուրքական Today’s Zaman-ը, այդ երեխաները պաշտոնապես իրավունք չունեն պետական դպրոցներում կրթվելու և պատշաճ դիպլոմ ստանալու: Այժմ նրանց ստացել են «հյուր աշակերտի» կարգավիճակ, որը, հայ համայնքի ներկայացուցիչների խոսքով, դիպլոմ ստանալու և հետագայում ուսումը շարունակելու հնարավորություն հայ երեխաներին չի ընձեռում:

Նախորդ տարի ապօրինի ներգաղթյալների 84 երեխաներ ընդունած Կետիկփաշայի Հայ Ավետարանչական եկեղեցու դպրոցի ղեկավարությունը դեռևս սպասում է իրենց բողոք-դիմումի պատասխանին:

Այս տարի եկեղեցում սովորելու են շուրջ 100 աշակերտներ: Դասընթացները բավական ծանր պայմաններում են ընթանում՝ եկեղեցու նկուղային հարկում, որոշ իմպրովիզացված դասարաններ անգամ դռներ չունեն: Ավելի վաղ դասասենյակները անջատվում էին միմյանցից վարագույրներով , միայն վերջերս միջանցիկ դռներ են տեղադրվել:

«Եկեղեցիները ոչ միայն կրոնական ծառայություններ են մատուցում: Մենք պատասխանատվություն ենք վերցրել այս երեխաների համար»,- Today’s Zaman-ին նախորդ տարի պատմել էր Ավետարանչական եկեղեցու հովիվը՝ Գրիգոր Աղաբալօղլուն: Այդուհանդերձ, նախորդ տարվանից առկա խնդիրները չեն վերացել, ինչի առիթով եկեղեցու ղեկավարությունը և հայ ընտանիքները խիստ մտահոգված են:

Հայ երեխաների ծնողները նշում են, որ «հյուր աշակերտի» կարգավիճակը բավարար չի երեխաների համար, քանի որ, օրինակ, Հայաստան վերադառնալուց հետո նրանք կրթության հաստատման կարիք կունենան:

Աղաբալօղլուն նշել է, որ երեխաներին «հյուր աշակերտի կարգավիճակ» շնորհելը շեղող քայլ էր, որը նպատակ ուներ լռեցնելու համայնքին:

«Ոչ մենք, ոչ ընտանիքները ուրախ չեն այս փաստով: Մենք կոչ ենք անում պետությանը մեր երեխաներին օրինական ատեստատ կամ դիպլոմ տալ», – նշել է նա:

Խոսելով անօրինական աշխատանքով զբաղվող հայերի կարգավիճակի մասին՝ Աղաբալօղլուն ընդգծել է, որ պետությունը նախընտրում է նրանց ներգաղթյալներ անվանել, քան ապօրինի աշխատանքով զբաղվողներ: Բայց եթե պետությունը նրանց որպես ներգաղթյալ է ճանաչում, ապա պարտավոր է ճանաչել նաև նրանց կրթության իրավունքը իրենց մայրենի լեզվով՝ հայերենով՝ ներգաղթյալների համար միջազգային նորմերին համապատասխան:

Բացի դա, հայ ներգաղթյալների երեխաները ստիպված են մի շարք այլ խնդիրների ևս բախվել: Եթե նրանք ծնվել են Թուրքիայում, նրանց ծնողները չեն կարող դիմել Թուրքիայի քաղաքացիության համար, քանի որ փաստաթղթեր չունեցող արտասահմանցիներ են համարվում: Նրանք նաև չեն կարող մեկնել Հայաստան, քանի որ հակառակ դեպքում այլևս չեն կարող Թուրքիա վերադառնալ:

Երեխան չի կարող անձնագիր ստանալ: Թուրքիայի օրենքների համաձայն, միայն հայկական արմատներ ունեցող Թուրքիայի քաղաքացիներին է թույլ տրվում հաճախել «հայկական փոքրամասնության դպրոցներ»: Այս փակուղուց դուրս ճանապարհ գտնելու համար, հայ համայնքի ներկայացուցիչները պատասխան են սպասում պետությունից, որն առայժմ ուշանում է: