Թուրքիայի իշխանությունները կարող էին կանխել Դինքի սպանությունը. եվրոպական դատարան

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը, Հրանտ
Դինքի գործով վճիռը հրապարակելով, մի շարք ուշագրավ եզրակացություններ է արել:

6 էջանոց դատական վճիռի առաջին երեք էջում
ներկայացված է գործի նախապատմությունը և Հրանտ Դինքի սպանության հետ կապված
մանրամասները:

Հաջորդ երեք էջերին ներկայացված է 7
դատավորների  (իտալացի Գուիդո Ռայմոնդի,
պորտուգալացի Իրենեու Կաբրալ Բարետո, բելգիացի Ֆրանսուազ Տուլկենս, սերբ
Դրագոլյուբ Պոպովիչ, հունգարացի Անդրաշ Սաջո, թուրք Իշիլ Կարակաշ, վրացի Նոնա
Ցոցորիա) որոշումը: Որոշման մեջ, մասնավորապես, ասված է, որ դատարանն ի գիտություն
է ընդունել այն փաստը, որ Թուրքիայի անվտանգության մարմինները տեղյակ են եղել այն
ատելության մասին, որ առկա է Հրանտ Դինքի նկատմամբ ազգայնամոլների շրջանում:
Դատարանը նաև նշել է, որ Ստամբուլի դատախզության փաստերը վկայում են այն մասին, որ
թե Ստամբուլի և թե Տրապիզոնի ոստիկանությունը տեղյակ է եղել սպանության հնարավոր
փորձի մասին, և անգամ մոտավորապես տեղյակ են եղել չարագործների ինքնության մասին:

Իրենց տրամադրության տակ եղած նյութերի հիման
վրա դատարանը նաև պարզել է, որ երեք պաշտոնյաներից, որոնք նախապես տեղյակ են եղել
հնարավոր մահափորձի մասին, և ոչ մեկն անհրաժեշտ միջոցներ չի ձեռնարկել այն
կանխելու համար:

Գործի քննության ընթացքում դատարանը պարզաբանել
է բազմաթիվ սխալներ կամ խախտումներ, որոնք տեղի են ունեցել Հրանտ Դինքի գործով
սպանության դատավարության ընթացքում: Դատարանի երզակացության մեջ նաև նշվում է, որ
Թուրքիայի կառավարությունը չի ապահովել Հրանտ Դինքի կյանքի իրավունքը: Ավելին` Թուրքիայի
կառավարությունը, թուրքական ինքնությունը վիրավորելու մեղադրանք առաջադրելով Հրանտ
Դինքին, նրան ակամա դարձրել է ազգայնամոլների թիրախ: Այդ հատվածում ևս մեկ անգամ
նշում է, որ Թուրքիայի իշխանություններն իմացել են սպանության մասին, սակայն ոչինչ
չեն ձեռնարկել Դինքին փրկելու համար:

Երկրորդ կետով դատարանն անդրադարձել է Հրանտ
Դինքի խոսքի իրավունքի սահմանափակմանը և Հրանտ Դինքի կողմից գրված Հայոց
Ցեղասպանության մասին հոդվածներին:

Դատարանը եկել է այն եզրակացության, որ
յուրաքանչյուր պետություն պարտավոր է այնպիսի միջավայր ստեղծել, որը կապահովի
խոսքի ազատ արտահայտությունը և հնարավորություն կտա հասարակական բանավեճ ծավալել
յուրաքանչյուր հարցի շուրջ: Ավելին, դատարանի կարծիքով` պետությունը ոչ միայն
չպետք է չմիջամտի կարծիքների ազատ դրսևորման դեպքերի ժամանակ, այլ հակառակը`
ապահովի մարդու ազատ կարծիք արտահայտելու իրավունքը և պաշտպանի անհատին
հարձակումներից: Դատարանը որոշում է կայացրել, համաձայն որի Թուրքիան չի պահպանել
Հրանտ Դինքի խոսքի ազատության իրավունքը:

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը նաև
հայտարարել է, որ Թուրքիան չի կարողացել ապահովել Հրանտ Դինքի դատավարության
արդյունավետ ընթացքը:

Ինչպես մենք ավելի վաղ հայտնել էինք, դատարանի
որոշմամբ Հրանտ Դինքի ընտանիքին 100,000 եվրոյի չափով փոխհատուցում է հատկացվելու,
5,000 եվրո տրվելու է Հրանտ Դինքի եղբորը, ինչպես նաև 28,595 եվրո
գումար է հատկացվելու դատական ծախսերը փակելու համար: