Դիտորդների ասուլիսը խափանած ակտիվիստը պատմել է՝ ինչու է դիմել այդ քայլին

Քաղաքացիական ակտիվիստ Լենա Նազարյանը 2008 թվականից մտածել է, թե ինչու ոչ ոք դահլիճից վեր չի կենում ու ասում միջազգային դիտորդներին, որ իրենք սուտ են խոսում, որ ընտրությունները կեղծվել են: Այս մասին նա պատմել է Medialab.am-ի հետ զրույցում:

«Հինգ տարի հետո ես այդ հարցը ինձ էլ չտվեցի, ինքս արեցի դա»,- ասել է Նազարյանը, ով փետրվարի 19-ին մի խումբ ակտիվիստներ հետ խափանել էր ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ միջազգային դիտորդական առաքելության ներկայացուցիչների մամուլի ասուլիսը՝ ներկայացնելով իր ուղերձը:

Նա պատմել է, որ ակցիայից մեկ օր առաջ ընկերներից մեկն իրեն զանգահարել է ու ասել, որ նման բան են որոշել, քանի որ սպասելի էր, որ հերթական անգամ միջազգային դիտորդները ստանդարտ և իրականությանը չհամապատասխանող գնահատականներ են հնչեցնելու:

Նա որոշել է իր վրա վերցնել պատասխանատվությունը՝ ուղերձով հանդես գալու և «Մարիոթ-Արմենիա» հյուրանոցում միջազգային դիտորդների զեկույցին միջամտելու, նրանց «քաղաքական տուրիստներ անվանելու, որոնք լեգիտիմացնում են կեղծված ընտրությունները և ոտնահարում հենց այն ժողովրդավարական արժեքները, որոնք իրենք են որդեգրել»:

Լենա Նազարյանը փետրվարի 18-ին՝ նախագահական ընտրությունների օրը, ներգրավված էր «Իրավունքի Եվրոպա միավորում» կազմակերպության դիտորդական առաքելության մեջ: Ակտիվիստը պատմել է, որ որպես դիտորդ աշխատել է Արտաշատ քաղաքի ընտրատեղամասերում:

«Ես համաձայնվեցի ու համոզվեցի, որ դիտորդական աշխատանքով հնարավոր է ընտրատեղամասում իրավիճակը փոխել»,- ասել է Նազարյանը:

Իր դիտորդական աշխատանքի ընթացքում նա անձամբ ականատես է եղել ընտրախախտումների, ենթարկվել վիրավորանքների, սադրանքների, հոգեբանական ճնշման, ինչը և հիմք է հանդիսացել պատասխանատվություն վերցնելու և ընկերների հետ ընդհատելու միջազգային դիտորդների ասուլիսը:

«Նրանց համար ամբողջ ինֆորմացիան հասանելի չէ, նրանք չեն տիրապետում լեզվին, ամբողջ օրը ընտրատարածքում չեն, չեն տեսնում` ի´նչ է կատարվում: Մի հանգամանք էլ կա. Հանրապետականի վստահված անձինք, ովքեր ամբողջ օրը մեզ հրահրում էին, սադրում, հայհոյում ու վիրավորում, միջազգային դիտորդների ներկայությամբ ցուցաբերում էին աննախադեպ սիրալիրություն»,- ասել է ակտիվիստը:

Նրա խոսքով՝ չափազանց կարևոր է տեղական դիտորդների դերը ընտրատեղամասերում՝ ի տարբերություն միջազգային դիտորդների, և իր այս քայլը պատասխան էր նաև այն մարդկանց, «որոնք տեղը չբերեցին, թե ովքե´ր պետք է իրականում գնահատեն ընտրությունները` տեղակա՞ն, թե՞ միջազգային դիտորդները»:

«Խնդիրը հենց նա է, որ մենք շատ մեծ դեր ենք հատկացնում միջազգային դիտորդներին, որոնք իսկապես ի վիճակի չեն գնահատելու իրավիճակը: Մինչդեռ կային ուրիշ՝ տեղական դիտորդական խմբեր, որոնք առավոտից երեկո գտնվել են ընտրատեղամասերում, գիտեն լեզուն, հասկանում են, տեսնում են ամեն ինչ, ունեն ապացույցներ, ու հանկարծ նրանց գնահատականն անկարևոր և անտեսանելի է դառնում»,- ասել է նա:

Լուսանկարը՝ Ֆոտոլուր