Գիտնականները քաղցկեղածին բջիջներ են «վերծանել»

Աշխարհի տարբեր երկրներից հավաքված գիտնականների խմբին հաջողվել է ամբողջությամբ վերծանել 38 տեսակի քաղցկեղային բջիջների գենետիկ ինֆորմացիան։ Նրանք օնկոլոգիական հիվանդությունների տանող ԴՆԹ մուտացիաների սպառիչ գրացուցակ են կազմել։

«Բոլոր տեսակի քաղցկեղների ամբողջական գենոմի վերլուծություն» (PCAWG) կոչվող աննախադեպ մասշտաբի հետազոտությունը տևել է ավելի քան տասը տարի։ Աշխատանքներին մասնակցել են շուրջ 1300 գենետիկայի մասնագետներ 37 երկրներից։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են երեկ՝ փետրվարի 5-ին, միաժամանակ մի քանի տասնյակ գիտական ամսագրերում։

Գիտնականների խոսքով, քաղցկեղի առաջացման պատճառների ուսումնասիրությունը կարելի է համեմատել 100 հազար մասերից կազմված փազլի հետ։ Մինչ օրս օնկոլոգիական հիվանդությունների մասին խոսելիս գիտնականներն ունեցել են ընդհանուր պատկերի հարյուրերորդական մասը և միայն հիմա կարող են նայել ամբողջական պատկերին։

Ցանկացած տեսակի քաղցկեղի պատճառը ԴՆԹ մուտացիան է։ Հայտնի չէ սակայն, թե կոնկրետ որտեղ և ինչ պատճառով է գենետիկ կոդի վնասվածք տեղի ունենում, որը հետագայում քաղցկեղի է հանգեցնում։

PCAWG նախագծի մասնակիցներն ամբողջությամբ վերծանել են 38 տարբեր տեսակների օնկոլոգիական հիվանդություններից տառապող շուրջ 2800 հիվանդների քաղցկեղային բջիջների գենետիկ ծածկագրերը։

Արդյունքում մի քանի տասնյակ նոր հայտնագործություն է կատարվել, սկսած դրայվերային (դեպի քաղցկեղի զարգացում տանող) մուտացիաների քանակի և հստակ տեղակայման որոշումից մինչև տարբեր քաղցկեղային հյուսվածքների մոտ նկատված անսպասելի գենային զուգադիպությունները։

Պարզվել է նաև, որ քաղցկեղի որոշ տեսակների նկատմամբ հակումը կարող է ձևավորվել հիվանդության ախտորոշումից մի քանի տասնամյակ առաջ, երբեմն անգամ մանկական տարիքում։